Dondurmanın Tarihi
Dünyanın en sevilen lezzetlerinden biri olan dondurma bugün dünyanın bütün yerinde dört mevsim keyifle tüketilen 1 besin. Bu tadın nerede ve nasıl ortaya çıktığı araştırıldığında 1 epey efsane ve mit birlikte karşılaşılıyor. Dünyanın bütün ülkesinde dondurma hakkında entresan öyküler anlatılmasına rağmen bu hikayelerin asla biri dondurmanın yapılışını,tariflerin içeriğini doğrulayacak herhangi tarihsel 1 kanıta sahip değildir.
Roma İmparatoru Neronun 1 tür buzlu dondurma yediği söylenir. buna ilave olarak Çinlilerin de asırlar öncesinden dondurma yaptıkları sav edilir. 1296da Marco Polonun Çindeki dondurma tariflerini beraberinde Venedike getirdiği ve arkasından da Fransız II. Henri birlikte evlenen İtalyan Catherine de Medicininin aşçıları tarafından Fransız meclisine tanıtıldığı anlatılır.
Yapılan araştırmalar dondurmanın tarihçesinin evrimsel olduğunu ortaya çıkartıyor. Dondurmanın doğuşu;buz ve karla soğutulmuş içeceklere,yarı dondurulmuş limonatalara,su dondurmasından süthane dondurmasına kadar dayanıyor. Teknolojinin olmadığı epey eski tarihlerde-yani soğutucular ve derin dondurucular bulunmadan önce-buz,buz mahzenlerinde ve kar ocaklarında belirli 1 formülle suyun içine tuz katılmasıyla elde ediliyor. Tuzun içinde bulunan ve suya katıldığında buz elde edilen amonia gazıaslında soğutma teknolojisinin ilk adımı bi şekilde tarihe geçmiştir.
Günümüzde ise bundan sonra soğutucular ve dondurucular(buz dolabı,derin dondurucu)olmadan dondurma düş dahi edilemiyor.
Ülkelere bakıldığında dondurmanın ortaya çıkışı eşdeğer unsurlar gösteriyor.
2-ANADOLUDA TARİH BOYU DONDURMA
Anadoluda asırlar öncesinden gelen şerbet-kar veya buzla soğutulmuş tatlı içecekler içme alışkanlığı vardı. 13.yyda Osmanlı İmparatorluğunun ilk zamanlarından beri buz,yüksek Anadolu düzlüklerinden toplanıp buz mahzenlerinde depolanırdı. 17.yyda kar ticareti yapan karcılar İstanbulda kritik 1 profesyonel 1 gruptu. Kar,Anadoludan diğer bölgelere katırlarla nakledilir ve konsantre üzüm suları birlikte karıştırılıp dondurma benzeri buzdan tatlılar elde edilirdi. Türkiyede buz ve karın temin edilmesine rağmen dondurma yakın 1 tarihe kadar üstelik 17.yya kadar yenilmezdi.
Türkiyede dondurma,kendine has,tipik 1 tatlı bi şekilde keçi sütü,şeker ve salepten yapılmaktaydı. Dondurma,yakın 1 geçmişe kadar epey kalın olduğu için 1 kancaya asılır ve büyük 1 bıçak yardımıyla porsiyonlar halinde kesilirdi. Metal tabaklarda baklavayla ile ikram edilirdi. Dondurmanın nasıl yapıldığına değin 1 tanım yoktu. Dondurmanın yapılış şekli ağızdan ağza nesilden nesle aktarılmıştır.
3-ASYA
Asyada;Kore ve Çinde 6.yydan günümüze buz kullanılmaktadır. O tarihlerde kış aylarında buz hasatlanır ve ırmak kıyılarındaki mahzenlerde saklanırdı. buna ilave olarak Korelilerin sudanadında buzla soğutularak yenen tatlıları da vardı.
Günümüzde Asya,dünyada en süratli gelişen dondurma pazarına sahiptir. 1997de dondurma üretimi Çinde 845 milyon litreye ulaşmıştır. Asya ülkelerinde üç milyar insan yaşamaktadır. 1998de yapılan araştırmalarda şahıs başına düşen yıllık dondurma tüketimi 0,6 litre bi şekilde belirlenmiştir. 1997 yılında ABDde yapılan eşdeğer 1 araştırma bu ülkedeki şahıs başı ortalama dondurma tüketiminin 20 litreden çok olduğunu ortaya çıkartmıştır. Bu da yılda yaklaşık bi şekilde iki,826 litre dondurma üretimi demektir.
4-İSPANYA
İspanyada dondurma 17.yydan günümüze bilinmektedir. O yıllarda dondurma tatlı bi şekilde 2 tür bi şekilde yenilirdi;soğutulmuş,dondurulmamış sorbeler ve dondurulmuş garrapina. Sorbe ve garrapina,buz ve tuzla soğutulurdu. İspanyada heladodondurma anlamında kullanılırdı.
19.yyda sorbeler,garrapinalar ve diğer soğuk içecekler Madrid,Barcelona ve Valencia gibi büyük şehirlerde kurulan horchetarralar da satılırdı.
5-LATİN AMERİKA
Pazar açısından ABDye yakın olan Latin Amerika iklimi açısından da dondurma yemeye elverişlidir. Yıllık tüketim bir milyar külah dondurma civarındadır. 1 epey merkez ve Güney Amerika ülkeleri dünden bugüne buzu,geleneksel bi şekilde soğuk içecekler yapmakta kullanmışlardır. mesela Meksikadaki Aztekler 15.yyda volkanlardan aldıkları karları yemeklerini ve içeceklerini soğutmak için kullanmışlardır. buna ilave olarak Peru ve Colombiadaki Andres dağlarındaki karlar da soğutmak amacıyla kullanılmıştır. 16.yyda İspanyollar sorbelerini ve buzla soğutulmuş diğer ürünlerini buraya getirmişlerdir. Helado,İspanyadaki gibi uzun süre dondurma anlamında kullanılmıştır.
Sonraları Portekizlilerin ve İtalyanların da Latin Amerikaya gelmesiyle dondurma çeşitlenmiştir. Ardından Arjantin ve Uruguayda da popüler olmuştur.
Daha sonra İspanyol fetihçiler,Meksikaya karla şekeri karıştırma alışkanlığını getirmişlerdir. Kendileri de çikolata ve vanilya birlikte tanışmışlardır.
